نکات کلیدی
- تراکنشهای ارزهای دیجیتال به شکل شفاف و دائمی روی یک دفتر کل عمومی (یعنی بلاک چین) ثبت میشوند.
- این تراکنشها توسط تعداد زیادی کامپیوتر در سطح شبکه و با روشهایی مثل اثبات کار و اثبات سهام ارزیابی و تأیید میشوند.
- در سیستم اثبات کار، ماینرها باید برای تأیید تراکنشها مسائل محاسباتی پیچیده را حل کنند.
- در سیستم اثبات سهام، تراکنشها با بلوکه کردن (استیک کردن) موجودی اعتبارسنجها تأیید میشوند.
- این مکانیزمهای اجماع نظر در شبکههای غیرمتمرکز نقش و اهمیت چشمگیری دارند. چنین مکانیزمهایی به پیشگیری از کلاهبرداری و خرج کردن دوباره کمک کرده و نیاز به وجود مراجع ناظر را از بین میبرند.
مقدمه
عملکرد بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال نسبت به سیستمهای پولی سنتی متفاوت است؛ چون برای بررسی و تأیید تراکنشها متکی بر بانکها یا مراجع ناظر نیست. در عوض اعتبارسنجی تراکنشها از طریق یک دفتر کل عمومی به نام بلاک چین انجام میشود.
میتوان بلاک چین را به یک دفترچه یادداشت بزرگ عمومی تشبیه کرد که همه امکان دیدن آن را دارند اما هیچ کس بدون اجماع نظر کل افراد قادر به تغییر آن نیست. اما چطور میتوان مطمئن شد که همه تراکنشها درست بوده و هیچکس در این سیستم تقلب نمیکند؟
در این مقاله توضیح میدهیم که چطور تراکنشهای کریپتو با استفاده از مکانیزمهایی مثل اثبات کار و اثبات سهام بررسی و تأیید میشوند.
تراکنش کریپتو چیست؟
وقتی برای کاربری ارز دیجیتال ارسال میکنید، در واقع یک تراکنش ایجاد کردهاید. این تراکنش نشان میدهد که چه کاربری کوین ارسال کرده، چه کاربری کوین دریافت کرده، چه تعداد کوین ارسال شده و تراکنش چه زمانی اجرا شده است. به محض ارسال تراکنش، همه کاربران بلاک چین امکان مشاهده آن را دارند.
تراکنشهای بلاک چین چگونه اعتبارسنجی میشوند؟
به اشتراک گذاری و بررسی
وقتی تراکنشی ایجاد میکنید، در واقع از کلیدهای ولت خودتان برای ایجاد یک امضای دیجیتال استفاده میکنید. سپس امضا و دادههای تراکنش شما به شبکهای غیرمتمرکز از کامپیوترها (یا همان نودهای شبکه) ارسال میشوند. این نودها اطمینان حاصل میکنند که شما واقعاً مالک کوینهای ارسالی باشید و اینکه جزئیات تراکنش درست باشند. پس از اینکه تراکنش این بررسیها را طی کند، با تراکنشهای دیگر گروه بندی میشود تا یک بلاک تشکیل شود. سپس این بلاک منتظر میماند تا شبکه آن را تأیید کند.
روشهای رسیدن به اجماع نظر در شبکه
برای تأیید نهایی یک بلاک جدید، کل شبکه باید آن را تأیید کنند. این توافق از طریق مکانیزمهای اجماعی حاصل میشود که در ادامه دو مورد از مهمترین از آنها را بررسی میکنیم.
اثبات کار
در مکانیزم اثبات کار، ماینرها برای حل معماهای ریاضی پیچیده با هم رقابت میکنند. اولین ماینری که مسئله را حل کند، امکان اضافه کردن بلاک جدید را به بلاک چین خواهد داشت. سپس سایر ماینرها و نودهای اعتبارسنج راه حل را بررسی کرده و بر سر آن به توافق میرسند. وقتی بلاک پذیرفته شود، ماینر برنده پاداشی در قالب ارز دیجیتال دریافت میکند (پاداش بلاک). در بیت کوین از این روش استفاده شده و این روش امنیت بیت کوین را به میزان چشمگیری ارتقاء داده اما باعث مصرف قدرت پردازشی و انرژی زیادی میشود.
اثبات سهام
اثبات سهام به روش متفاوتی کار میکند. در این سیستم اعتبارسنجهایی وجود دارند که به جای حل مسائل محاسباتی، بر اساس تعداد کوینهایی که در شبکه قفل (استیک) کردهاند انتخاب میشوند. اعتبارسنجها به صورت نوبتی بلاکهای جدید را پیشنهاد داده و تأیید میکنند. اگر اعتبارسنجی قصد تقلب داشته باشد، ممکن است کوینهای استیک شده را از دست بدهد. اثبات سهام بهره وری انرژی بیشتری داشته و در خیلی از پروژههای بلاک چین از جمله سولانا و اتریوم از آن استفاده میشود.
اعتبارسنجی چه اهمیتی دارد؟
همیشه برای توسعه ارزهای دیجیتال دو چالش مهم وجود داشته است:
- خرج کردن دوباره: خرج کردن دوباره یکی از مشکلات متداول در سیستمهای پول دیجیتال قبلی بود که امکان خرج کردن چند باره موجودی خرج شده را ایجاد میکرد.
- اعتماد به یک مرجع مرکزی: کاربران باید برای مدیریت و تأیید تراکنشها به بانکها، شرکتها یا سایر مراجع نظارتی اعتماد کنند.
بلاک چین این مشکلات را حل میکند چون همه تراکنشها به شکل دائم و شفاف ثبت میشوند؛ در نتیجه امکان خرج کردن دوباره ارزهای دیجیتال وجود ندارد. همچنین هیچ شرکت یا بانک خاصی وجود ندارد که کنترل سیستم را در اختیار داشته باشد. در عوض در این سیستم هزاران کامپیوتر با همکاری هم تراکنشها را بررسی میکنند تا در برابر حمله و جعل مقاوم باشد.
تأیید بلاک چین چیست؟
هر زمان بلاک جدیدی به بلاک چین اضافه میشود، تأیید رخ داده است. هر چقدر تراکنشی تأییدهای بیشتری داشته باشد، ایمنتر است. در نتیجه تغییر دادن یا لغو آن سختتر خواهد بود.
تعداد تأییدهای لازم برای هر بلاک در بلاک چینهای مختلف متفاوت است. برای مثال، شرکتهایی که پرداخت با بیت کوین را قبول میکنند، پیش از آزاد کردن محصول حداقل به اندازه 4 تأیید منتظر میمانند. این در حالیست که پرداختهای اتریومی معمولاً حداقل نیاز به 30 تأیید دارند.
جمع بندی
روش مورد استفاده برای تأیید تراکنشهای ارزهای دیجیتال باعث شده که این ارزها بدون نیاز به وجود مرجعی ناظر کاملاً امن باشند. این روشها مثل اثبات کار یا اثبات سهام به حفاظت از شبکه کمک کرده و مشکلاتی مثل کنترل متمرکز و خرج کردن مجدد را حل میکنند. درک روش اعتبارسنجی تراکنشها به کاربران برای آشنایی بهتر با تکنولوژی پشت این ارزها و دلیل اطمینان دیگران به آنها کمک میکند.