نکات کلیدی

• قرار است آپگرید فوساکای اتریوم در تاریخ سوم دسامبر 2025 فعال شود.
• فوساکا محدودیت گس بلاک را از 45 میلیون به 150 میلیون افزایش داده و تکنیک‌های مدیریت داده جدیدی مثل درخت‌های ورکل و PeerDASرا اضافه می‌کند.
• این آپگرید سعی دارد ظرفیت اتریوم را توسعه داده و قابلیت‌های امنیتی و تمرکززدایی آن را حفظ کند.
• چندین فاز تست نت قبل از راه‌اندازی مین نت وجود خواهند داشت.
• پیش از راه‌اندازی این آپگرید یک طرح پاداش باگ 4 هفته‌ای برگزار خواهد شد با پاداشی 2 میلیون دلاری.

مقدمه

توسعه دهندگان اتریوم دائماً در تلاش برای افزایش سرعت و راحتی استفاده از این شبکه هستند. آپگرید فوساکا یکی از آپدیت‌های پیش رو است که سعی دارد به این شبکه برای پردازش تراکنش‌های بیشتر به صورت کارآمدتر کمک کند.

فوساکا که قرار است تا پایان سال 2025 منتشر شود، علاوه بر بالا بردن محدودیت گس روش‌های بهتری برای مدیریت داده اضافه می‌کند. در این مطلب توضیح می‌دهیم که آپگرید فوساکا چیست، چه اهمیتی دارد و چه تأثیراتی می‌تواند داشته باشد.

آپگرید فوساکا چیست؟

آپگرید فوساکا (Fusaka) یک آپدیت مهم در شبکه اتریوم است که قرار است با افزایش سطح محدودیت گس بلاک از 45 میلیون به 150 میلیون، ظرفیت تراکنش اتریوم را ارتقاء دهد. این یعنی شبکه اتریوم می‌تواند هر زمان بلاک جدیدی اضافه می‌شود تراکنش، قرارداد هوشمند و عملیات بیشتری اجرا کند.

اما فوساکا صرفاً باعث افزایش آمار و ارقام نخواهد شد بلکه دو ارتقای فنی مهم به همراه دارد که عبارتند از:

• PeerDAS: به جای دانلود کل بلاک‌های داده، اعتبارسنج‌ها می‌توانند قطعات داده کوچک را از منابع مختلف بررسی کنند. این سیستم باعث تغییر روش تأیید اعتبار و در دسترس بودن داده‌ها می‌شود.
• درختان ورکل:درخت ورکل یک روش خاص برای سازماندهی داده‌های بلاک چین است. درختان ورکل اثبات‌ها را در قالب قطعات کوچکتر فشرده سازی می‌کنند که بررسی آنها سریع‌تر و راحت‌تر انجام می‌شود.

این تغییرات در ترکیب با هم باعث افزایش مقیاس پذیری شبکه اتریوم خواهند شد بدون اینکه فشار زیادی روی اپراتورهای نودهای شبکه ایجاد کنند.

آپگرید فوساکا چه اهمیتی دارد؟

اتریوم در گذر زمان رشد چشمگیری داشته و میلیون‌ها کاربر با پروتکل‌های دیفای، NFTها، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز و راهکارهای لایه 2 آن در تعامل هستند. اما گاهی اوقات شلوغی شبکه باعث ایجاد تراکم، کندتر اجرا شدن تراکنش‌ها و افزایش کارمزدها می‌شود.

فوساکا سعی دارد با تغییرات زیر، این مشکلات را کاهش دهد:

• فراهم کردن امکان حمل تراکنش‌های بیشتر و عملیات پیچیده‌تر در هر بلاک (افزایش اندازه بلاک)؛
• بهبود روش به اشتراک گذاری و بررسی داده‌ها که به ویژه برای پلتفرم‌های لایه 2 که از بلاب استفاده می‌کنند مفید است (بلاب یا همان حباب یک فرمت داده است که از آن برای انتشار اطلاعات تراکنش استفاده می‌شود).
• حفظ امنیت و تمرکززدایی شبکه و اطمینان از باز بودن و عادلانه بودن آن برای همه.

در عین حال، افزایش سایز بلاک باعث می‌شود که نودها نیاز به مدیریت داده‌های بیشتری داشته باشند که این مسئله می‌تواند برای برخی اپراتورها سخت‌تر باشد. راهکارهای PeerDAS و درختان ورکل که قبلاً به آن اشاره شد، برای رفع این مشکل طراحی شده‌اند.

نقشه راه و تایم لاین فعال سازی

فوساکا طی چندین مرحله مختلف پیاده سازی می‌شود که شروع آن فعال سازی تست نت پیش از راه‌اندازی مین نت است:

• تست نت Holesky: زمان تعیین شده برای فعال سازی، اول اکتبر 2025
• تست نت Sepolia: زمان تعیین شده برای فعال سازی، 14 اکتبر 2025
• تست نت Hoodi: زمان تعیین شده برای فعال سازی 28 اکتبر 2025
• تاریخ تعیین شده برای مین نت: سوم دسامبر 2025 (احتمال تغییر تاریخ بر اساس نتایج تست نت وجود دارد).

هر کدام از این تست نت‌ها به توسعه دهندگان کمک می‌کنند تا عملکرد و ثبات شبکه را بررسی کرده و مشکلات احتمالی را پیش از انتشار نهایی مین نت رفع کنند. تاریخ دقیق انتشار بستگی به نتایج تست‌ها دارد.

چه تغییراتی در پشت پرده انجام می‌شوند؟

PeerDAS

معمولاً اعتبارسنج‌ها باید برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و نگهداری بلاک چین، بلاب‌های داده بزرگ را دانلود و ذخیره کنند.

PeerDAS این شرایط را تغییر می‌دهد، چون در این روش اعتبارسنج‌ها می‌توانند قطعات کوچکی از این بلاب‌ها را از همتایان مختلف نمونه برداری کنند. این روش به نوعی شبیه به نمونه برداری از اطلاعات به جای مطالعه کل کتاب در هر بار است. به این ترتیب اعتبارسنج‌ها می‌توانند بدون نیاز به دانلود کل اطلاعات، به سرعت بررسی کنند که داده‌ها وجود داشته و دقیق هستند.

درختان ورکل

برای قسمت‌های اثبات وضعیت بلاک چین، درختان ورکل روش‌های ذخیره داده فعلی را با ساختاری کارآمدتر و فشرده‌تر جایگزین می‌کنند. در نتیجه سرعت اعتبارسنجی افزایش یافته و فضای مورد نیاز برای ذخیره داده‌ها کاهش پیدا می‌کند. به این ترتیب با رشد بلاک چین اتریوم، قابلیت مقیاس پذیری آن حفظ می‌شود.

افزایش سطح محدودیت گس

افزایش سطح محدودیت گس باعث می‌شود که اتریوم توانایی پردازش تراکنش‌های بیشتر و عملیات پیچیده‌تر را در هر بلاک داشته باشد. چنین قابلیتی با رشد شبکه و افزایش کاربران پروژه‌های دیفای، NFTها و قراردادهای هوشمند اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

اما پردازش بلاک‌های بزرگتر نیاز به فضای ذخیره و پهنای بیشتری برای نودها دارد. گرچه PeerDAS و درختان ورکل به دنبال کاهش این بار اضافه هستند، اما اپراتورهای نودها باید آگاه بوده و در صورت نیاز سیستم‌های خودشان را به روزرسانی کنند.

پیامدهای فوساکا برای کاربران، توسعه دهندگان و اعتبارسنج‌ها

• کاربران: ممکن است این آپگرید باعث شود که در زمان‌های شلوغی شبکه، تراکنش‌ها سریع‌تر تأیید شوند؛ چون شبکه توانایی رسیدگی به فعالیت‌های بیشتری را دارد. کارمزد گس می‌تواند قابل پیش بینی‌تر شود اما باز هم بر اساس تقاضا تغییر خواهد کرد.
• توسعه دهندگان: افزایش ظرفیت بلاب و PeerDASباعث بهبود روش ارسال داده‌ها به اتریوم توسط رولاپ‌ها (راهکارهای مقیاس پذیری لایه 2) شده و قابلیت اطمینان و بهره وری آنها را افزایش می‌دهد.
• اعتبارسنج‌ها و اپرتورهای نودها: به لطف نمونه برداری از داده‌ها، نیازی نیست که اعتبارسنج‌ها همه داده‌ها را دانلود کنند؛ در نتیجه مصرف پهنای باند کاهش پیدا می‌کند. اما ممکن است برای پشتیبانی از این تغییرات نیاز به یکسری آپدیت و تغییر تنظیمات شبکه وجود داشته باشد.

امنیت و شناسایی باگ

با توجه به اهمیت آپگرید فوساکا، بنیاد اتریوم یک طرح شناسایی باگ چهار هفته‌ای را در نظر گرفته که پیش از راه‌اندازی این آپگرید اجرا خواهد شد. برای شناسایی آسیب پذیری‌های حیاتی 2 میلیون دلار پاداش در نظر گرفته شده تا کاربران جامعه اتریوم، تشویق به بررسی کامل کدها شوند.

جمع بندی

آپگرید فوساکا گام مهمی در ارتقای عملکرد اتریوم است. افزایش سطح محدودیت گس و پیاده سازی تکنیک‌هایی مثل درختان ورکل و PeerDAS به رشد اتریوم در آینده کمک کرده و در عین حال تعهد این شبکه را به امنیت و تمرکززدایی حفظ می‌کند.