نکات کلیدی
• تعرفهها مالیاتی هستند که دولتها روی کالاهای وارداتی وضع میکنند. هدف از وضع تعرفه این است که قیمت کالاهای خارجی افزایش پیدا کند تا کسب و کارهای داخلی قدرت رقابت بهتری داشته باشند.
• معمولاً تعرفهها میتوانند در کوتاه مدت باعث تشدید نوسان بازار و ایجاد تردید و بلاتکلیفی شوند. بسته به اینکه تعرفهها چطور اعلام و پیاده سازی میشوند، ممکن است سرمایهگذاران در واکنش به آنها تصمیم به خروج از بازارهای پرریسکتر مثل کریپتو و سهام بگیرند که این اقدام ریزش بازار را به همراه خواهد داشت.
• تعرفههای در نظر گرفته شده برای تراشههای نیمههادی و سختافزارهای ماینینگ هم میتواند هزینههای عملیاتی را برای ماینرهایی که متکی بر محصولات وارداتی هستند، افزایش دهد.
• در میان مدت و بلند مدت، این احتمال وجود دارد که ارزهای دیجیتال، به خصوص بیت کوین برای پوشش ریسک تورم و ارزهای فیات ضعیفتر، گزینه جذابتری شوند.
تعرفه چیست؟
تعرفهها مالیاتی هستند که روی کالاها و خدمات واردی وضع شده و معمولاً دولتها از آنها برای حفاظت از صنایع بومی، درآمدزایی یا جبران رفتارهای تجاری ناعادلانه استفاده میکنند.
تعرفهها میتوانند برای بعضی از صنایع، مزایای کوتاه مدت خاصی به همراه داشته باشند اما از طرفی ممکن است باعث افزایش قیمت برای مصرف کنندگان و مشاغل، ایجاد تنشهای تجاری و اختلال در اقتصاد شوند.
در اقتصاد جهانی، تعرفهها علاوه بر تأثیرگذاری بر صنایعی که مستقیماً مورد هدف قرار دارند، روی بازارهای مالی گستردهتر هم اثرگذار هستند. تعرفهها میتوانند روی نرخ تورم، احساسات سرمایهگذاران و زنجیرههای تأمین اثرگذار باشند که این عوامل هم به نوبه خود بر نرخ ارز، کالاها و ارزهای دیجیتال تأثیر خواهند گذاشت.
نقش تعرفههای آمریکا بر اقتصاد جهانی
آمریکا همیشه از تعرفه به عنوان یک ابزار سیاست پولی استفاده کرده، به خصوص در دوران ریاست جمهوری ترامپ که تعرفههای سنگینی را بر کالاهای وارداتی از چین، اتحادیه اروپا، کانادا و سایر شرکای تجاری این کشور وضع کرد. تعرفههای اخیر "روز آزادی" سال 2025 هم باعث بالا گرفتن بحث و اختلاف نظرها راجع به تجارت جهانی شده و بازارهای مالی و صنایع بزرگ را تحت تأثیر قرار دادند.
این سیاستها صنایعی مثل تولید، فناوری و کشاورزی را تحت تأثیر قرار دادهاند اما صنعت کرپیتو چطور؟ با اینکه عملکرد ارزهای دیجیتال با داراییهای سنتی تفاوت دارد، اما این ارزها هم به تغییرات اقتصادی واکنش نشان میدهند. در ادامه نگاهی دقیقتر داریم به تأثیر تعرفهها بر دنیای کریپتو.
تعرفهها چطور میتوانند روی بازار کریپتو تأثیرگذار شوند؟
تأثیر تعرفهها بر ارزهای دیجیتال و بازارهای مالی میتواند به میزان زیادی به نحوه محاسبه، اعلام و پیاده سازی آنها بستگی داشته باشد. ممکن است واکنشهای کوتاه و بلند مدت بازار، تفاوت زیادی داشته باشند.
برای مثال، در کوتاه مدت ممکن است افزایش سطح ترس، تردید و شک باعث ایجاد واکنشهای منفی در بازار شود. اما این لزوماً به آن معنا نیست که در بلند مدت هم چنین شرایطی ادامه پیدا میکند. در واقع، دیدگاه سرمایهگذاران در بلند مدت بستگی به این دارد که دولتها چطور طرحهای خودشان را اعلام میکنند و اینکه این طرحها به خوبی اجرا میشوند یا خیر.
1. نوسان بازار و احساسات سرمایهگذاران
تعرفهها باعث ایجاد تردید و عدم قطعیت اقتصادی میشوند که این امر هم به نوبه خود در بازارهای مالی نوسان ایجاد میکند. ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین داراییهای پرریسکی محسوب میشوند. افزایش تنشهای تجاری روی جو احساسی بازار تأثیرگذار است و باعث میشود که سرمایهگذاران از داراییهای پرریسک مثل ارزهای دیجیتال فاصله گرفته و به سمت گزینههای امنتری مثل اوراق قرضه دولتی یا طلا حرکت کنند.
مثلاً در سال 2025، پس از اعلام افزایش تعرفه واردات چین به آمریکا، بیت کوین دچار ریزش قیمت شدیدی شد. این موضوع نشان میدهد که در کوتاه مدت، تعرفهها میتوانند روی قیمت ارزهای دیجیتال تأثیرگذار باشند، چون تردید و عدم قطعیت بیشتر شده و سرمایهگذاران هم ریسک گریزتر میشوند.
2. تورم، نرخ بهره و قیمت ارزهای دیجیتال
معمولاً بیشتر شدن تعرفهها باعث افزایش قیمت کالاهای وارداتی میشود. در چنین شرایطی، معمولاً شرکتها این هزینهها را به مصرف کنندگان منتقل میکنند که این کار باعث گرانتر شدن کالاها و افزایش تورم میشود.
معمولاً بانکهای مرکزی از جمله فدرال رزرو برای مقابله با تورم نرخ بهره را افزایش میدهند. افزایش نرخ بهره باعث پرهزینهتر شدن قرض گرفتن پول میشود؛ در نتیجه نقدینگی کمتری برای سرمایهگذاری – از جمله در حوزه کریپتو – در دسترس خواهد بود.
اما این سکه روی دیگری هم دارد. اگر تورم شدید شده و مردم اعتماد خودشان را به ارزهای سنتی از دست بدهند، ممکن است برای حفاظت از ارزش دارایی خودشان به سمت ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین جذب شوند. در کشورهایی که دچار ابرتورم و دارای اقتصاد ضعیف هستند، این اتفاق همین حالا هم رخ داده است.
تأثیر طولانی مدت این موضوع بستگی به این دارد که بانکهای مرکزی چطور به تورم ناشی از تعرفهها واکنش نشان میدهند و اینکه آیا سرمایهگذاران کریپتو، بیت کوین را مثل طلا راهکاری برای حفظ ارزش داریی خودشان میبینند یا خیر.
3. احتمال افزایش هزینههای ماینینگ
خیلی از تشکیلات ماینینگ از سختافزارهای وارداتی به خصوص قطعات وارد شده از چین استفاده میکنند؛ کشوری که حجم زیادی از ماینرهای ASIC و جیپییوها در آن تولید میشوند.
افزایش تعرفه صادرات چین به آمریکا میتواند باعث افزایش قیمت سختافزار ماینینگ شده و اجرای عملیات ماینینگ را پرهزینهتر کند. در چنین شرایطی، ممکن است ماینرها تشویق به مهاجرت به مناطقی شوند که محدودیتهای تجاری و هزینههای عملیاتی در آن کمتر است.
بعلاوه، در صورتی که این تعرفهها تراشههای نیمههادی را هدف بگیرند (که در تولید ریگ ماینینگ نقش مهمی دارند)، این تأثیرات بسیار قابل توجهتر خواهند بود.
4. کاهش ارزش ارزها و پذیرش کریپتو
در مواردی خاص، تعرفههای سنگین و جنگهای تجاری میتوانند ارزهای ملی را تضعیف کرده و باعث افزایش جذابیت ارزهای دیجیتال شوند. در کشورهایی که ریزش شدید ارزش ارز ملی را تجربه میکنند، معمولاً شهروندان برای حفظ ارزش دارایی خودشان، به سمت بیت کوین و کوینهای باثبات جذب میشوند.
مثلاً وقتی که آرژانتین با مشکلات اقتصادی روبرو شد، نرخ پذیرش ارزهای دیجیتال در این کشور افزایش پیدا کرد چون شهروندان به دنبال جایگزینی برای ارز ملی این کشور بودند. اگر تعرفههای واردات آمریکا باعث ایجاد بی ثباتیهای اقتصادی مشابهی در کشورهای دیگر شود، ممکن است در بلند مدت، نرخ پذیرش ارزهای دیجیتال افزایش پیدا کند.
آیا بیت کوین یک دارایی امن است یا یک ارز پرریسک؟
بعضی از سرمایهگذاران بیت کوین را یک دارایی امن تلقی میکنند و بعضی دیگر آن را مثل سهام پرریسک میدانند. بیت کوین همیشه در دورههای فشار اقتصادی از روند کلی بازار بورس تبعیت کرده و با ریزش بازار سهام در اثر افزایش تعرفهها، بیت کوین هم معمولاً دچار ریزش میشود. اما اگر شرایط اقتصاد جهانی بدتر شود، ممکن است نقش بیت کوین به طلا نزدیکتر شده و برای سرمایهگذارانی که به دنبال پوشش ریسک در برابر تورم هستند، انتخاب جذابتری باشد.
تأثیر بلندمدت تعرفهها بیت کوین بستگی به این دارد که این ارز دیجیتال بیشتر به عنوان یک دارایی پرریسک دیده شود یا پناهگاهی امن در برابر ریسکهای اقتصاد کلان.
جمع بندی
تعرفههای واردات بیشتر مربوط به کالاها و خدمات هستند اما تأثیر آنها گستردهتر از این خواهد بود. این تعرفهها میتوانند اطمینان خاطر سرمایهگذاران را کاهش داده، هزینههای ماینینگ را افزایش داده و حتی افراد بیشتری را به سمت داراییهای دیجیتال جذب کنند. قطعاً سیاستهای تجاری بر نحوه سرمایهگذاری افراد، اینکه شرکتها کجا سرمایهگذاری میکنند و اینکه مردم به چه ارزهایی اعتماد دارند، تأثیرگذار خواهند بود.
در کوتاه مدت، افزایش تردید و عدم قطعیت میتواند باعث ریزش قیمتها شود چون سرمایهگذاران از داراییهای پرریسک فاصله میگیرند. در میان مدت و بلندمدت، این احتمال وجود دارد که بیت کوین بیشتر و بیشتر نقش یک دارایی امن را برای ذخیره ارزش بازی کند.