کوین‌ها

این مطلب، چهارمین مقاله از بنیاد حقوق بشر (HRF) درباره حریم خصوصی و ارزهای دیجیتال با سرمایه بنیاد زی‌کش (Zcash) است. آخرین مطلب از این سری متمرکز بر روش‌های محرمانه خرید ارزهای دیجیتال و استیبل کوین‌ها در نقاط مختلف جهان است.

مقدمه

معمولاً وقتی ارزهای دیجیتالی مثل بیت‌کوین نوید آزادی اقتصادی در سطح جهان را می‌دهند، یک پرسش مهم ایجاد می‌شود: با توجه به نوسان شدید ارزهای دیجیتال، استفاده از استیبل کوین‌هایی که ارزش آنها به دلار آمریکا میخکوب شده، منطقی‌تر نیست؟ استفاده از چنین کوین‌هایی رو به افزایش است. به تازگی کاربرد این کوین‌ها از محدوده اکسچنج‌های ارز دیجیتال فراتر رفته و برای صدور حواله و گریز از کنترل سرمایه هم استفاده می‌شوند که این نشان می‌دهد احتمالاً استیبل کوین‌ها می‌توانند نقش جدید و مهمی در اقتصاد جهانی بازی کنند.

اما نیازی نیست که ارزهای دیجیتال و استیبل کوین‌ها را رو در روی هم قرار دهیم چون دلیلی ندارد که یکی از این دو، دیگری را کنار بزند. Mariano Conti یک آرژانتینی است که از سال 2018 حقوقش را به صورت استیل کوین Dai که ارزش آن به دلار میخکوب شده دریافت می‌کند و پس‌اندازش را هم به اتر تبدیل می‌کند. ارزهای دیجیتال و استیبل کوین‌ها، همگی ابزارهایی از یک جعبه ابزار هستند. همه می‌توانند یاد بگیرند و تصمیم بگیرند که چطور از این ابزارها استفاده کنند تا نیازهای خودشان را به بهترین شکل ممکن رفع کنند.

هدف این مقاله آشنایی خواننده با ریسک‌های این دارایی‌ها است تا بتوانند تصمیماتی آگاهانه و مسئولیت پذیرانه بگیرند. بعلاوه، ما چشم‌انداز حریم خصوصی که این کوین‌های باثبات در آنها فعالیت می‌کنند را بررسی می‌کنیم تا تناسب آنها با تلاش‌های انسان دوستانه را ارزیابی کنیم: وقتی از استیبل کوین‌ها استفاده می‌کنیم، چه ردپایی از خودمان باقی می‌گذاریم و وقتی از آنها استفاده می‌کنیم، سازمان‌ها و شرکت‌ها چگونه ما را دنبال می‌کنند؟

تقاضا برای دلار

قبل از هر چیزی به بررسی نقش استیل کوین‌ها می‌پردازیم. امسال پزوی آرژانتین حدود 40 درصد از ارزش خود را نسبت به دلار آمریکا از دست داد. تنها در ماه آگوست، 17.6 درصد از ارزش این ارز از دست رفت. بدتر اینکه کنترل‌های سرمایه در این کشور روزبروز سختگیرانه‌تر می‌شود - اخیراً میزان خرج کرد ماهیانه دلار به 200 دلار به ازای هر فرد کاهش یافت - و حقوق خارجی‌ها هم باید ظرف حداکثر 5 روز به پزو تبدیل شود. در واقع، دولت آرژانتین مردم را مجبور به نگهداری ارزی کرده که به سرعت ارزش خود را از دست می‌دهد.

در عین حال، تا این لحظه از سال 2019 قیمت بیت‌کوین نسبت به دلار حدود 150 درصد و نسبت به پزو 300 درصد افزایش یافته است. اما چنین افزایش ارزشی به بهای ایجاد نوسان صورت می‌گیرد - بیت‌کوین نسبت به دلار و همچنین پزو نوسان بسیار بیشتری دارد. تا این جای سال، بیشترین ریزش یک هفته‌ای بیت‌کوین، -20 درصد است. این رقم برای اتر -26 درصد و برای پرایوسی کوین‌ها بین -24 تا -34 درصد است. ماهیت اجتناب ناپذیر ارزهای دیجیتال همین است.

ثبات دلار آمریکا، میانگین شهرهای آمریکا، شاخص قیمت مصرف کننده برای مصرف کنندگان شهری (link)

با وجود اینکه در صد سال اخیر دلار 93 درصد از ارزش خود را از دست داده، اما در حال حاضر دارایی‌های زیادی وجود ندارند که از نظر ثبات کوتاه تا میان مدت قدرت رقابت با دلار را داشته باشند. ارزهای دیجیتالی مثل بیت‌کوین روزبروز بین افرادی که با مشکلات ارزهای فیات آشنا هستند محبوب‌تر می‌شوند اما ثبات دلار باعث شده که این ارز فیات همچنان بین ارزهای مورد علاقه مردم کشورهای آمریکای لاتین و فراتر از آن باشد.

دلار، نظم جهانی را به چالش نکشیده است. این ارز، هیچ استراتژی خروجی در صورت ریزش ارزش ارز فیات فراهم نکرده و امکان مقابله با مصادره آن وجود ندارد اما باثبات است. استبل کوین‌ها (حداقل برخی از آنها) امکان دسترسی دموکراتیزه به این ثبات را فراهم می‌کنند.

ورود به دنیای استیبل کوین‌ها

بیشتر دلارهای دیجیتال، صرفاً به صورت یکسری رکورد در دیتابیس‌های متمرکز وجود دارند که در این پلتفرم‌ها شما به لطف مالکان سیستم امکان دسترسی به دارایی‌های خودتان را دارید. مالکان سیستم‌ها برای فراهم کردن امکان دسترسی به این خدمات، تقریباً همیشه اطلاعات هویتی را از شما درخواست می‌کنند. از جمله چنین سیستم‌هایی می‌توان به بانک‌ها، پی‌پال، وی‌چت پی، ونمو و اسکریل (Skrill) اشاره کرد. این متصدیان هم به نوبه خود تحت نظارت مقامات قانونی حوزه‌هایی هستند که در آنها فعالیت دارند. بنابراین، برای مکان‌هایی که استفاده از دلار در آنها مجاز نیست یا به دلیل تحریم‌ها ممنوع است، کمک چندانی ارایه نمی‌دهند.

استیبل کوین‌ها، به دلیل اینکه روی دفاتر کل ارز دیجیتال قرار دارند، کمی متفاوت هستند. هدف کلی این دفاتر کل ارزهای دیجیتال این است که بدون مالکیت متمرکز فعالیت کنند. در نتیجه، این کوین‌ها می‌توانند به میزان متفاوت از موانع عبور کرده و به دست افراد معمولی برسند تا بدون نیاز به اتکا به دولت‌ها از آنها استفاده کنند. از آنجایی که معمولاً در این دفاتر کل ارزهای دیجیتال هویت واقعی افراد درج نمی‌شود، کاربران می‌توانند به صورت کاملاً ناشناس کوین‌های باثبات را نگه داشته و از آنها استفاده کنند.

پیش از پرداختن به جزئیات این موضوع، لازم به ذکر است که طراحی کوین‌های باثبات انواع و پیکربندی‌های مختلفی دارد:

از «یک فریم ورک طبقه بندی برای طراحی کوین‌های باثبات» نوشته شده توسط AVA Labs

ما برای این مقاله، متمرکز بر دو گروه کلی کوین‌های باثبات هستیم که در حال حاضر در گردش هستند:

5.5 میلیارد دلار در گردش: اولین و بزرگترین گروه از استیبل کوین‌ها (به رنگ بنفش)، آنهایی هستند که ساده‌ترین طراحی ممکن را دارند. صادر کننده چنین ارزهایی، پشتوانه دلاری لازم برای آنها را در سیستم بانکی سنتی نگه می‌دارد و به ازای هر یک دلار سپرده، یک توکن قابل بازخرید (استیبل کوین) روی دفتر کل یک ارز دیجیتال تولید می‌کنند مثلاً روی بیت‌کوین یا اتریوم.

103 میلیون دلار در گردش: دومین دسته بندی (به رنگ صورتی) یعنی Dai پیچیده‌تر است. برای این استیبل کوین، اتر نگه داشته می‌شود (از 18 نوامبر به بعد، پشتوانه این کوین باثبات شامل وثیقه‌های دیگری هم خواهد بود) و با استفاده از یک طراحی اقتصادی آزمایشی که به صورت یک قرارداد هوشمند روی اتریوم کار می‌کند، نرخ 1 دلاری آن حفظ می‌شود.

دیدگاه خوش بینانه

استیبل کوین‌های هر دو گروه را می‌توان به صورت ناشناس و فقط با استفاده از کلیدهای رمزنگاری خصوصی و عمومی آنها نگه داشت. این یعنی می‌توانید این کوین‌ها را از هر نقطه‌ای در جهان دریافت کرده و آنها را نگه دارید بدون اینکه نیاز به استفاده از یک حساب بانکی یا حتی پاسپورت داشته باشید.

همچنین، این یعنی گرفتن این کوین‌ها از شما به راحتی ممکن نیست. مثل وقتی که ارز دیجیتال تهیه می‌کنید، (بسته به روش خرید) لزوماً رکوردی در جایی ثبت نمی‌شود که مالکیت شما بر این استیل کوین‌ها را نشان دهد و مقامات دولتی یا سارقانی که خانه شما را جستجو کنند، چیزی پیدا نخواهند کرد. مثل ارزهای دیجیتال، در این حالت هم برای دسترسی به استیبل کوین‌های خودتان نیاز به یک کلید خصوصی دارید که می‌توان آن را بر اساس 12 کلمه‌ای که به راحتی قابل به خاطر سپردن هستند، تولید کرد.

دیدگاه بدبینانه

برای مقایسه بهتر نگه داشتن استیبل کوین‌ها با دلار معمولی، باید به سه نکته دقت داشت:

• استیبل کوین‌ها هم با خطراتی روبرو هستند که می‌تواند باعث بی فایده شدن نگه داشتن آنها یا از بین رفتن مقداری از ارزش آنها شود؛ مشکلاتی که برای ارزهای فیزیکی معمولی ایجاد نمی‌شود.
• در حال حاضر پذیرش استیبل کوین‌ها به عنوان یک روش اجرای تراکنش در همه نقاط جهان محدود است. برای خرج کردن این کوین‌ها اول باید آنها را به ارز بومی محل مورد نظر تبدیل کنید (یا اول آنها را به ارز دیجیتالی مثل بیت‌کوین تبدیل کنید).
• مثل دفتر کل هر ارز دیجیتالی، ممکن است ردپاهایی در دفتر کل استیبل کوین‌ها ثبت شود که اطلاعات شما را فاش می‌کنند از جمله اینکه چه مقدار کوین دارید، قبلاً چه مقدار از آن را جابجا کرده اید و با چه افرادی تراکنش اجرا کرده اید.

استیبل کوین‌ها هم در معرض ریسک‌ها و مشکلات خاصی قرار دارند. امکان از دست دادن دسترسی به این کوین‌ها به روش‌های مختلف وجود دارد که می‌تواند ارزش آنها را از بین ببرد.

گرچه در حال حاضر همه این توکن‌ها با نرخ حدود یک دلار معامله می‌شوند اما باید با ریسک‌هایی که می‌توانند که باعث کاهش ارزش آنها شوند، آشنا بود.

ریسک‌هایی که می‌توانند USDT، USDC، TUSD، PAX و BUSD را بی ارزش کنند

بلوکه شدن دارایی‌ها

بسیاری از صادرکنندگان استیبل کوین‌ها برای رعایت قوانین و مقررات، لیست‌های سیاهی را تهیه کرده‌اند تا بتوانند استیبل کوین‌های یک آدرس دلخواه را مصادره کنند. این قابلیت در صورت وقوع هک هم مفید است اما این یعنی شما باید به صادر کننده کوین مورد نظر اعتماد زیادی داشته باشید تا اقدام مخربی انجام ندهد. مثال:

ممکن است استیبل کوین صادر شده توسط یک نهاد روی چند بلاک‌چین مختلف وجود داشته باشد و ویژگی‌های آن در همه بلاک‌چین‌ها یکسان نباشد (گرچه بیشتر استیبل کوین‌های دارای پشتوانه دلاری، به نوعی یک مکانیزم بلوکه کردن را دارند.) مثلاً USDT روی 5 بلاک‌چین مختلف موجود است:

برداشت USDT از اکسچنج Bitfinex روی دفاتر کل مختلف. Bitfinex و تتر هر دو متعلق به یک شرکت به نام iFinex هستند.

حتی امکان بلوکه شدن USDT در بلاک‌چین بیت کوین توسط تتر وجود دارد چون این قابلیت پس از از دست رفتن حدود 30 میلیون دلار اتر در اثر یک هک، در 11 دسامبر 2017 به نسخه Omni Core v0.3.0 (لایه توکنیزه سازی در بیت‌کوین) اضافه شد.

پارامتری در USDT روی بلاک‌چین بیت‌کوین (Omni) که مشخص می‌کند این کوین توسط صادرکننده آن قابل بلوکه شدن است.

می‌توان سورس کد بسیاری از قراردادهای استیبل کوین‌ها را بررسی کرد اما نه همه را:

تتر سورس کد قرارداد صادرکننده USDT-EOS را به روزرسانی نکرده بنابراین دقیقاً اطلاع نداریم که قرارداد آن چگونه کار می‌کند. یک تابع freeze در ABI آن مشاهده می‌شود اما این تابع اصلاً فراخوانی نشده است.

در ادامه اطلاعات قرارداد استیبل کوین‌های ذکر شده با پشتوانه دلاری را مشاهده می‌کنید:

• USDT-Bitcoin (صادرکننده قابلیت بلوکه کردن را دارد: بله قرارداد اپن سورس است: بله)
• USDT-Ethereum (صادرکننده قابلیت بلوکه کردن را دارد: بله قرارداد اپن سورس است: بله)
• USDT-EOS (صادرکننده قابلیت بلوکه کردن را دارد: بله قرارداد اپن سورس است: خیر)
• USDT-Tron (صادرکننده قابلیت بلوکه کردن را دارد: بله قرارداد اپن سورس است: خیر)
• USDT-Liquid (صادرکننده قابلیت بلوکه کردن را دارد: خیر قرارداد اپن سورس است: بله)
• USDC-Ethereum (صادرکننده قابلیت بلوکه کردن را دارد: بله قرارداد اپن سورس است: بله)
• PAX-Ethereum (صادرکننده قابلیت بلوکه کردن را دارد: بله قرارداد اپن سورس است: بله)
• TUSD-Ethereum (صادرکننده قابلیت بلوکه کردن را دارد: بله قرارداد اپن سورس است: بله)
• TUSD-Binance (صادرکننده قابلیت بلوکه کردن را دارد: بله قرارداد اپن سورس است: خیر)
• BUSD-Ethereum (صادرکننده قابلیت بلوکه کردن را دارد: بله قرارداد اپن سورس است: بله)

نکته: منظور از اپن سورس بودن این که آیا کل بلاک‌چین و منطق قرارداد هوشمندی که استیبل کوین را کنترل می‌کند قابل بررسی هستند یا خیر. برای بسیاری از پلتفرم‌های قراردادهای هوشمند، این امر مشروط به این است که نویسنده قرارداد هوشمند متن خوانای آن را که برای کامپایل بایت‌کد قرارداد استفاده می‌شود، منتشر کرده باشد.

خوب است که در جریان باشیم صادر کننده استیبل کوین چه کنترل و قابلیت‌های فنی بر آن دارد اما باید از اینکه این افراد چقدر از این قدرت استفاده می‌کنند هم اطلاع داشته باشیم. با کمی بررسی بلاک‌چین می‌توانیم تاریخچه رویدادهای این کوین‌ها را بررسی کنیم. ما متوجه شدیم با اینکه قابلیت لیست سیاه برای بیشتر استیبل کوین‌ها وجود دارد، اما فقط در USDT برای 16 آدرس مختلف از آن استفاده شده است.

دلیل بلوکه شدن این آدرس‌ها مشخص نیست اما مشخص است که خیلی از این مصادره‌ها پس از برداشت از یک اکسچنج خاص رخ داده‌اند که این موضوع نشان می‌دهد بیشتر این مصادره‌ها در واکنش به هک اکسچنج‌ها انجام شده است.

بررسی وقایع بلاک‌چین کار پیچیده‌ای است. برای درک اینکه یک تابع قرارداد هوشمند در اتریوم تابحال فراخوانی شده یا خیر، باید هش Keccak-256 عنوان رویدادها را از ABI قرارداد به دست آورده و آن را نسبت به تاریخچه رویدادهای قرارداد هوشمند فیلتر کنیم.

لیست آدرس‌های بلوکه شده برای USDT-Bitcoin16tg2RJuEPtZooy18Wxn2me2RhUdC94N7r $30,950,000
3H5JTt42K7RmZtromfTSefcMEFMMe18pMD $354,645
1B4dCsH6MC9XoZ6ob2nngvJesYEfNNtMQS $960,000
1B6me5MvLP7Mu1yYXB8mbEVtsRsQkeYr6X $1,060,004
13K5cZHvDBR4Me39PLFS3JaPdaJocm8ygf $2,039,980
1PU73xR1fiRj1t3S44LtYiLqAr17tRcwfp $940,000
13TASu2eYYRn9PfrMZyfwBJFryoV2oqj7m $3,100,000کل USDT بلوکه شده در بیت‌کوین: $39,404,629لیست آدرس‌های بلوکه شده برای USDT- Ethereum
0xb7944bfe170986fd6230b4c18bc7072cb485686e (freeze) $250,000
0x20d99ca2c88b20e34f5d7f7e5fdc61c9181c6732 (freeze) $301.9
0x0763fa09cc7d60e734c670d327d11b3a8a3f7776 (freeze) $1
0xf192f9cd28aa0e268eed28078a432dd4abfe8269 (freeze) $19,556.8
0xda66146ec41690ed8392869b0238dae5774f2314 (freeze) $14,077.5
0xbdaf3e422d2cfa10f34c59f7151dd31499a426b5 (freeze) $1,670,001
0x8faff11fde21191e7fd50806dcbcdd49265d51a0 (freeze) $4,750
0x008fe40574e881e7247b50b991c0cc057d66647f (freeze) $467.9
0x9faf5515f177f3a8a845d48c19032b33cc54c09c (freeze)(unfreeze)کل USDT بلوکه شده در اتریوم: $1,959,156.1کل USDT بلوکه شده: $41,363,785.1

نمی‌توان با قاطعیت گفت که آیا USDT-Tron، USDT-EOS یا TUSD-Binance تا به امروز بلوکه شده‌اند یا خیر چون این نسخه‌ها کاملاً اپن سورس نیستند. همچنین متوجه شدیم که USDT در لیکوئید (زنجیره جانبی متحد شده بلاک استریم با بیت‌کوین) همچنان موجود است چون تتر هیچ قابلیت لیست سیاهی برای این نسخه پیاده سازی نکرده است.

اما باید دقت داشت که قابلیت فریز نشدن یک دارایی به دفترکل پایه آن بستگی دارد. گرچه ممکن است تتر امکان فریز کردن USDT در گردش در لیکوئید را نداشته باشد اما در حال حاضر بلوکه شدن دارایی‌ها فقط نیاز به همراهی پنج شرکت دارد (1/3 از گردانندگان بلاک‌چین لیکوئید).

پشتوانه نامطمئن

دومین تهدیدی که باید هنگام استفاده از این استیبل کوین‌ها به آن توجه داشته باشید (USDT, USDC, TUSD, PAX, BUSD) مربوط به این واقعیت است که باید به صادر کننده این کوین‌ها اطمینان داشته باشید که پشتوانه یک به یک آنها را حفظ کند. یک نمونه از مشکلاتی که ممکن است در این زمینه رخ دهد، به ماجرای تتر (USDT) برمی‌گردد.

طی یکسری رویداد ناخوشایند، حدود 850 میلیون دلار واقعی تتر از شرکت Crypto Capital Corp متعلق به تتر در پاناما مصادره شد که هنوز این شرکت نتوانسته آن را پس بگیرد. برای مدتی طولانی، به ازای هر یک دلاری که اتر در اندوخته خودش داشت، 1.35 USDT در گردش بود. پیش از عمومی شدن این ماجرا، تتر شرایط استفاده از خدماتش را تغییر داد و بدهی‌های متعلق به Crypto Capital را هم جزء پشتوانه در نظر گرفت.

این تنها یک نمونه از اتفاقاتی بود که ممکن است رخ دهند. استیبل کوین‌ها عضو بخشی از بازار هستند که هنوز قانونگذاران هم درباره شیوه برخورد با آنها تصمیم نگرفته‌اند. این ریسک وجود دارد که صادر کننده استیبل کوین در صورت مصادره شدن دارایی‌های آن یا ورشکست شدن بانک همکار، کوین مورد نظر را بلوکه کند.

"ما مجرم نیستیم اما حالا باید یاد بگیریم که مثل مجرمان بانکداری کنیم."

Giancarlo Devasini، مدیر ارشد امور مالی Bitfinex و سهامدار تتر

بعلاوه، همانطور که Bob McElrath در «درباره (بی)ثباتی کوین‌های باثبات» می‌گوید:

معمولاً شرکت‌های اقتصادی علاقه‌ای ندارند که سرمایه زیادی در ترازنامه آنها خوابیده باشد و به آن "سرمایه گیرافتاده" می‌گویند چون از نظر آنها اگر این سرمایه وام داده شود، مولدتر خواهد بود.

تقریباً همه صادرکننده‌های کوین‌های باثبات (به غیر از تتر) برای رفع این مشکلات با شرکت‌های حسابداری قرارداد بسته‌اند تا یکسری گواهی‌های ماهیانه درباره موجودی رزرو خودشان صادر کنند (می‌توانید گواهی‌های USDC، PAX، TUSD و BUSD را ببینید).

توجه: برای تبدیل استیبل کوین‌ها به دلار در سیستم بانک داری سنتی باید خودتان را احرازهویت کرده و مراحل KYC/AML را طی کنید اما معمولاً می‌توان با تبدیل استیبل کوین‌ها به کالاهای دیگر، ارز فیات یا ارز دیجیتال از این فرایند اجتناب کرد.

ریسک‌هایی که می‌توانند Dai را بی ارزش کنند

استیبل کوین Dai محصولی از سیستم قرارداد هوشمند اتریومی MakerDAO است. ویژگی خاص Dai این است که متکی بر اندوخته بانکی نیست (از 18 نوامبر، Dai از پشتوانه‌ای متشکل از چند نوع دارایی مختلف، عمدتاً اتر استفاده می‌کند) و هیچ لیست سیاهی وجود ندارد که بتواند نقل و انتقال آن را محدود کند.

در عوض، Dai با استفاده از یکسری اجزای متحرک نسبتاً پیچیده‌ی در تعامل با هم - که از نظر فنی شفاف هستند - ارزش یک دلاری خود را حفظ می‌کند. این اجزاء عبارتند از:

• یک مکانیزم وام لوریج دار به نام vault که به کاربران امکان می‌دهد یک نوع وثیقه (مثل اتر) را واریز کرده و Dai تولید کنند.
• شبکه‌ای از 14 اوراکل قیمت
• یک توکن دیگر به نام MKR که از آن برای رأی گیری دستی درباره برخی پارامترهای سیستم مثل نرخ بهره استفاده می‌شود.
• یک مکانیزم تسویه و مزایده خودکار
• اوراکل‌های اضطراری که می‌توانند خاموشی اضطراری را فعال کنند.

برای این مقاله خاص نیاز نیست که با طرز کار دقیق سیستم Dai آشنایی داشته باشید فقط لازم است با روش‌های احتمالی بروز مشکل برای Dai آشنا باشید. برای یک توضیح مختصر می‌توانید به بخش "وام‌های لوریج دار" (ص. 10) از «یک طبقه بندی از طراحی استیبل کوین‌ها» مراجعه کنید.

نگرانی‌های اصلی برای استیبل کوین Dai عبارتند از:

• مدل اقتصادی: حفظ ارزش یک دلاری، صرف نظر از نوسان ارزش وثیقه
• مشکلات فنی: باگ و مشکلات نرم‌افزاری در سطح پروتکل
• کیفیت حاکمیت: فساد اوراکل‌ها یا مالکان MKR

مدل اقتصادی

مدل اقتصادی جدید و آزمایشی است اما به نظر می‌رسد که با وجود فشارهایی که در گذشته مشاهده شده، عملکرد خوبی دارد. Dai می‌تواند تا 33 درصد ریزش ناگهانی ارزش وثیقه‌اش را تحمل کند و ثابت شده که قابلیت مقاومت در برابر ریزش 90 درصدی طی تایم فریم‌های طولانی‌تر را هم دارد.

Source: TradingView (Bitfinex), dai.stablecoin.science.

مشکلات فنی

همه دارایی‌های دیجیتال مبتنی بر بلاک‌چین، ریسک‌های فنی ناشی از مشکلات نرم‌افزاری احتمالی را دارند و سیستم‌های قرارداد هوشمند مثل MakerDAO هم به میزان زیادی در معرض چنین ریسک‌هایی قرار دارند. یک خطای ساده مربوط به یک والت چند امضایی در اتریوم باعث از دست رفتن 306,276 اتر (به ارزش 90 میلیون دلار در آن خاموش) برای پروژه پولکادات ساخته هم‌بنیانگذار اتریوم، گوین وود شد.

نرم‌افزار MakerDAO توسط شرکت امنیتی Trail of Bits بررسی می‌شود و هیچ آسیب پذیری متوسط یا شدیدی در آن پیدا نشده است.

کیفیت حاکمیت

ارزش نهایی Dai بستگی به سیستم حاکمیتی MakerDAO دارد از جمله دارندگان توکن MKR، اوراکل‌هایی که آنها انتخاب می‌کنند و انگیزه‌های موجود. گرچه عملکرد MakerDAO تا حدودی مشخص و قابل درک است اما نمی‌توان پیش بینی کرد که تحت تهدیدات مختلف چه عملکردی از خود بروز می‌دهد. توزیع MKR نقش مهمی در این مسئله بازی می‌کند و نشانه‌های مختلفی هستند که مشخص می‌کنند این سیستم چندان بی نقص نیست (منبع: 1 و 2).

سیستم‌هایی که بر اساس رأی گیری کار می‌کنند، در معرض چند مسیر حمله قرار دارند مثل مشکلات رأی گیری. سیستم‌های رأی گیری تحت بلاک‌چین مشکلات خاص خود را دارند چون امکان فعال سازی طرح‌های خرید رأی و رشوه دادن که به آنها Dark DAO هم گفته می‌شود، در این سیستم‌ها وجود دارد. هنوز مشخص نیست که چنین طرح‌هایی در آینده چقدر برای MakerDAO مشکل آفرین می‌شوند.

سایر ملاحظات

Dai در 18 نوامبر 2019 از مدل مبتنی بر یک وثیقه به مدل مبتنی بر چند وثیقه تغییر پیدا کرد. هنوز مشخص نیست که در این نسخه از Dai دقیقاً از چه نوع وثیقه‌هایی استفاده می‌شود. مثلاً توکن‌های متمرکز با پشتوانه یک دارایی می‌توانند برای سیستم Dai مشکل آفرین باشند. در مجموع، باید توجه داشت که Dai ایستا نیست بلکه تضمین‌های مبنای آن در حال تغییر هستند.

در گذار از حالت تک وثیقه‌ای به چند وثیقه ای، دارندگان نسخه قدیمی Dai باید در یک بازه زمانی مشخص آن را به قرارداد جدید منتقل کنند در غیر این صورت پس از اتمام این مهلت، مقدار کمتری اتر به آنها تعلق می‌گیرد. این تلاش‌ها توسط بنیاد Maker صورت می‌گیرد که در ترکیب با گروه رشد اکوسیستم Maker (MEGG) و بنیاد رشد اکوسیستم Maker (MEGF) تحت ریسک‌های حقوقی غیرقابل چشم پوشی کار می‌کنند. اگر قصد خرید و نگه داشتن Dai را دارید، بهتر است به این نکات توجه داشته باشید.

استیبل کوین‌ها و حریم خصوصی

یکی از مسائلی که معمولاً در رابطه با استیبل کوین‌ها نادیده گرفته می‌شود، این است که حتی اگر فعالیت‌هایی که در دفترکل ارز دیجیتال رخ می‌دهد، برای دولت‌ها بی اهمیت باشد، باز هم امکان نظارت بر آنها در صورتی که برای فرار از کنترل سرمایه استفاده شوند، وجود دارد. اگر قانون، استفاده از دلار را ممنوع اعلام کرده باشد و از استیبل کوین‌ها برای دور زدن قانون استفاده شود، دولت‌ها سعی می‌کنند ابزارهای لازم برای ردیابی و تنبیه متخلفان را پیدا کنند.

"دولت ونزوئلا درباره شیوه نظارت بر اینترنت بسیار گزینشی عمل کرده در نتیجه بسیاری از مردم تصور می‌کنند که می‌توانند آزادانه از آن استفاده کنند."

اما روزبروز نظارت شرکت‌های تحلیل بلاک‌چین مثل Chainalysis بر دفاتر کل بلاک‌چین بیشتر می‌شود و این شرکت‌ها ابزارهای خودشان را در اختیار نهادهای قانونی قرار می‌دهند.

کوین‌های تحت پوشش Chainalysis در حال حاضر 90 درصد از حجم معاملات همه ارزهای دیجیتال را شامل می‌شوند. می‌توان انتظار داشت که هر دفتر کل یا استیبل کوینی که کاربرد وسیعی پیدا کند، توجه شرکت‌های نظارتی را هم به خود جلب کند.

Source: HRF research

اما Chainalysis تنها بخشی از پازل حریم خصوصی است که باید برای ارزیابی وضعیت حریم خصوصی یک استیبل کوین به آن توجه داشت. بخش بعدی، ابزارها و قابلیت‌های موجود مربوط به حریم خصوصی است و اینکه استیبل کوین مورد نظر تا چه حد قابلیت حفاظت از کاربران در برابر تحلیل‌های قابل اجرا را دارد.

متأسفانه به نظر می‌رسد که وضعیت ابزارهای حفاظت از حریم خصوصی برای استیبل کوین‌ها چندان خوب نیست در حالیکه ابزارهای نظارتی Chainalysis بسیار پیشرفته هستند. نمی‌توان با استفاده از استیبل کوینی که هنوز مورد نظارت شرکت‌های تحلیلی قرار نگرفته، این واقعیت را نادیده گرفت چون بسیاری از تکنیک‌های ردیابی برای سایر کوین‌ها هم قابل استفاده هستند.

بعلاوه، از آنجایی که ردپای ایجاد شده در بلاک‌چین همیشگی است، امکان بررسی فعالیت‌های ما در آینده با نگاهی به گذشته وجود دارد.

بر اساس آنچه تا این جا بررسی شد، می‌توانیم استیبل کوین‌ها را به صورت زیر دسته بندی کنیم که هر کدام مزایای خاص خود را دارند:

USDT در لیکوئید

✓ غیرقابل بلوکه شدن
✗بررسی‌های ماهیانه
✓ابزارهای حریم خصوصی

توضیحات

شاید USDT در لیکوئید گزینه خوبی به نظر نرسد چون از سوی تتر که تا امروز مشکلات مختلفی داشته عرضه شده و هیچ بازرسی منظمی برای آن وجود ندارد. اما این کوین تنها استیبل کوین به غیر از Dai است که در حال حاضر امکان بلوکه کردن آن وجود ندارد و تنها کوینی است که ابزارهای حریم خصوصی خوبی دارد. قابلیت تراکنش‌های محرمانه لیکوئید، نوع دارایی‌هایی که مبادله می‌شوند و مبلغ تراکنش را از دید افراد خارجی مخفی می‌کند.

یک ابزار سواپ هم وجود دارد که امکان مبادله USDT با بیت‌کوین توکنیزه شده(L-BTC)  را به روشی که به حداقل اعتماد نیاز دارد و بدون نیاز به ملاقات رودررو فراهم می‌کند که همین ویژگی باعث می‌شود ردپای کمی روی بلاک‌چین باقی بماند.

یک مهندس بلاک استریم که USDT را از طریق تور به L-BTC در لیکوئید تبدیل می‌کند.

ملاحظات حریم خصوصی

می‌توان از طریق والت موبایلی گرین بلاک استریم لیکوئید که امکان اتصال آن به شبکه لیکوئید از طریق تور و سرورهای گرین وجود دارد یا از طریق نود کامل (که می‌توان با قراردادن proxy=127.0.0.1:9050 در قسمت تنظیمات، آن را روی تور اجرا کرد) به لیکوئید دسترسی پیدا کرد. در حال حاضر نسخه موبایلی این والت یک طرح احرازهویت 2 مرحله‌ای دارد که صرف نظر از اینکه از نود کامل خودتان استفاده می‌کنید یا خیر، اطلاعاتی را با سرورهای گرین به اشتراک می‌گذارد.

"تنها اطلاعات موجود روی سرورهای گرین، لیست خروجی‌های محرمانه متعلق به شما هستند. این خروجی‌ها به والت شما ارایه می‌شوند و تنها کلاینت روی دستگاه شما قابلیت آشکارسازی این خروجی‌ها و محاسبه مقدار کل موجودی شما یا ایجاد تراکنش را دارد."

تراکنش‌های محرمانه لیکوئید یک مشکل مهم برای حریم خصوصی دارند یعنی اینکه هر چند نوع دارایی و مبلغ آن مشخص نیست اما گراف تراکنش مخفی نیست. این یعنی در حداقل حالت، تحلیلگران می‌توانند تشخیص دهند که چه شخصی با چه شخصی تراکنش اجرا کرده است. اگر امکان تشخیص هویت شما در یک تراکنش فراهم شود، می‌توان از تاریخچه بلاک‌چین برای تشخیص سایر تراکنش‌های شما و کاربران دیگر استفاده کرد (یا از طریق استفاده مجدد یا هیوریستیک مالکیت ورودی مشترک).

نشت اطلاعات احرازهویت دو مرحله‌ای در گرین هم این مشکل را تشدید می‌کند چون همه تراکنش‌ها را به یکدیگر ارتباط می‌دهد (هر چند این ارتباطات فقط برای گرین مشخص هستند). حذف ضرورت احرازهویت دو مرحله‌ای در نقشه راه گرین قرار دارد. تا آن زمان، می‌توانید از یک نود کامل لیکوئید بدون گرین استفاده کنید که البته در این صورت هم امکان تحلیل گراف تراکنش وجود دارد.

تغییرات پیش رو

• شایعه شده که والت‌های CoinJoin برای لیکوئید در دست ساخت هستند (این والت‌ها طوری طراحی شده‌اند که هیوریستیک‌های گراف تراکنش را شکست می‌دهند).
• پشتیبانی شبکه لایتنینگ از توکن‌های لیکوئید مثل USDT، مزایای خاصی از نظر حریم خصوصی فراهم می‌کند.

DAI در اتریوم

✓ غیرقابل بلوکه شدن
✓ بی نیازی به بازرسی
✗ ابزارهای حریم خصوصی

ملاحظات حریم خصوصی

همانطور که قبلاً اشاره شد، گرچه طراحی آزمایشی Dai ریسک‌های خاصی به همراه دارد اما این استیبل کوین از جهات دیگر جذابیت‌های خاص خود را دارد. یکی از مشکلات مهم Dai این است که از نظر حریم خصوصی امکانات زیادی ندارد. طراحی مبتنی بر اکانت اتریوم، استفاده مجدد از آدرس‌ها را ترغیب می‌کند و این یعنی بیشتر کاربران اتریوم همه تراکنش‌های خودشان (از جمله Dai) را به یک آدرس قابل شناسایی واحد روی یک دفتر کل ارتباط می‌دهند. این اطلاعات برای شرکت‌هایی مثل Chainalysis حکم یک معدن طلا را دارند که از خیلی از توکن‌های تحت اتریوم از جمله Dai پشتیبانی می‌کند.

این به معنای غیرممکن بودن استفاده از Dai (یا سایر استیبل کوین‌های بررسی شده در این مطلب) بدون افشای هویت شما نیست. برای مثال فرض کنید:

• کارفرمای شما، حقوقتان را با Dai پرداخت می‌کند.
• شما برای این کوین‌ها، یک آدرس اتریومی جدید ایجاد می‌کنید.

به دلیل ماهیت تقریباً ناشناس بلاک‌چین، یک ناظر خارجی در چنین سناریویی قادر نیست که تنها با نگاه کردن به بلاک‌چین تشخیص دهد که شما چقدر Dai دارید بلکه فقط مشاهده می‌کند که کارفرمای شما یک تراکنش برای شما ارسال کرده است. برای افزایش ابهام، می‌توانید از کارفرمای خودتان درخواست کنید که هر تراکنش را به یک آدرس جدید ارسال کند.

وقتی آدرس‌های شما به فعالیت‌های دیگری مثل خرید از یک سرور مرکزی که از هویت شما باخبر بوده یا خرید از یک اکسچنج غیرمتمرکز با استفاده از وجوهی که قبلاً شناسایی شده‌اند گره بخورد، ملاحظات حریم خصوصی استیبل کوین‌ها اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.

تغییرات پیش رو

فهرست تکنولوژی‌های در دست ساخت که در صورت تکمیل می‌توانند خیلی از نگرانی‌های حریم خصوصی Dai را از بین ببرند، عبارتند از:

• پروتکل AZTEC: سیستم حریم خصوصی دانش صفر برای اتریوم
• Tornado.cash: یک سرویس ترکیب وجه (میکسر) غیرکاستدی در اتریوم
• Meson: یک شبکه میکس برای حریم خصوصی لایه شبکه اتریوم
• ZkDai: تراکنش‌های خصوصی DAI در اتریوم با استفاده از zk-SNARKs

USDC/TUSD/PAX/BUSD در اتریوم

✗ غیرقابل بلوکه شدن
✓ بازرسی‌های ماهیانه
✗ ابزارهای حریم خصوصی

این استیبل کوین‌ها با استفاده از قرارداد هوشمند قابل بررسی که توسط یک صادر کننده مرکزی منتشر شده تولید شده‌اند و اندوخته‌های دلاری آنها هر ماه بازرسی می‌شود. این استیبل کوین‌ها از استاندارد ERC-20 پیروی می‌کنند که باعث می‌شود از نظر خصوصیات حریم خصوصی شبیه به Dai باشند.

نکته‌ای کلی درباره حریم خصوصی

حفظ کامل حریم خصوصی هنگام فعالیت در اینترنت کار بسیار سختی است. روش‌های زیادی برای پیگیری فعالیت‌های شما توسط افراد یا نهادهای حرفه‌ای وجود دارد.

مثلاً ممکن است یک بار با آی‌پی منزلتان آدرس‌های خودتان را در یک بلاک‌چین اکسپلورر جستجو کنید؛ در این صورت ادمین وب می‌تواند آی‌پی شما را به آن آدرس ربط دهد. یا مثلاً آدرس استیبل کوین‌های خودتان را در اسلک و اورنوت منتشر کنید؛ در این صورت اسلک و اورنوت می‌توانند ارتباط شما را با این آدرس‌ها تشخیص دهند. یا اگر والتی را روی تلفن همراهتان دانلود کنید، گوگل، اپل یا اپراتور مخابرات می‌توانند تشخیص دهند که شما از آن والت استفاده می‌کنید.

تکنیک‌های حفاظت از حریم خصوصی در بلاک‌چین به مبهم سازی اطلاعات تراکنش‌ها و ارتباط بین آنها کمک می‌کنند.

سایر پروژه‌های نوظهور در حوزه کوین‌های باثبات عبارتند از:

• xUSD : یک استیبل کوین الگوریتمی با پشتوانه دلار آمریکا و با یک بلاک‌چین مبتنی بر مونروی اختصاصی به نام Haven
• CUSD: یک استیبل کوین اتریومی خصوصی با پشتوانه دلار آمریکا که از پروتکل AZTEC استفاده می‌کند.