در آوریل 2025 شاهد یک واگرایی شگفت انگیز در بازارهای کریپتو بودیم. در شرایطی که بازار بورس عملکرد چندان قوی نداشت، بیت کوین – حداقل به صورت موقت – قدرت خود را حفظ کرد. کارشناسان به چنین شرایطی دی‌کاپلینگ یا همان تفکیک شدگی می‌گویند که می‌تواند مهم‌ترین تغییر در مسیر حرکت بازار کریپتو باشد. در صورت جدا شدن عملکرد بیت کوین از نزدک، لازم است که با تأثیرات این شرایط بر پورتفولیوی خودتان و شرایط کلی بازار کریپتو آشنا باشید.

نکات کلیدی

• بیت کوین علایم دی‌کاپلینگ از بازارهای سنتی مثل نزدک را نشان می‌دهد.
• این دی‌کاپلینگ یا تغییر می‌تواند نشان دهنده رشد و بلوغ کریپتو و قرار داشتن آن در مسیر تبدیل شدن به یک کلاس دارایی مستقل باشد.
• برای اطمینان از وقوع دی‌کاپلینگ، باید به دنبال علایم خاصی بود مثل وابستگی کم ماندگار، ورود سرمایه به ETFو روند تجمیع درون زنجیره‌ای.

دی‌کاپلینگ در بازار کریپتو چیست؟

دی‌کاپلینگ در بازار کریپتو به شرایطی گفته می‌شود که در آن حرکت بیت کوین – یا سایر دارایی‌های دیجیتال – از بازارهای مالی سنتی به خصوص شاخص‌های مهم بورس مثل نزدک جدا می‌شود. بیت کوین همیشه ارتباطی قوی با سهم‌ها داشته به خصوص در دوره‌های تشدید نوسان اقتصاد کلان. در اکثر مواقع، ریزش بازار بورس ریزش کریپتو را هم به دنبال دارد.

اما ممکن است حالا این وابستگی کمتر شده باشد و شرایط تغییر کند.

نشانه‌های اولیه دی‌کاپلینگ

داده‌های اخیر نشان دادند که بیت کوین در اوایل آوریل 2025 عملکرد خوبی داشته است. این در حالیست که طی همین بازه زمانی، شاخص ترکیبی نزدک بیشتر از 10 درصد ریزش داشته که دلیل اصلی آن، اعلام تعرفه‌های جدید از سوی دونالد ترامپ بود. این فاصله گرفتن پرایس اکشن، همان چیزیست که ناظران و فعالان بازار به آن دی‌کاپلینگ می‌گویند.

این نظریه جدید نیست. کارشناسان و محققان سالهاست که راجع به این موضوع بحث و گفتگو می‌کنند. برای مثال، در مطالعه‌ای به نام "علائم دی‌کاپلینگ بازار کریپتو از فارکس" توضیح داده شده که چطور بیت کوین و اتریوم از نظر مقیاس پذیری رفتارهای متفاوتی نسبت به جفت ارزهای سنتی مثل یورو/دلار نشان می‌دهند.

طبق این تحلیل، رفتار بازارهای کریپتو تغییر کرده و وابستگی محدودی را با بازار فارکس یا سهام از خود نشان می‌دهد. چنین رفتار متفاوتی در سال 2018 هم مشاهده شد و ممکن است حالا در سال 2025 شکل واقعی‌تری به خود گرفته باشد.

تحلیل‌های اقتصادی ساختار غیر متمرکز بیت کوین، محدودیت عرضه و افزایش نرخ پذیرش آن از سمت مؤسسات را هم به عنوان عواملی مهم می‌شناسند که می‌توانند باعث حمایت از دی‌کاپلینگ در بلند مدت شوند.

مقاومت بیت کوین در برابر بی ثباتی در اقتصاد کلان – به علت تورم، تنش‌های ژئوپلیتیک یا شوک‌های سیاسی – هنوز چندان قابل اطمینان نیست. و در صورت ماندگار بودن موضوع دی‌کاپلینگ بیت کوین که آوریل 2025 مطرح شد، ممکن است قابلیت‌های این ارز دیجیتال به عنوان یک دارایی پوششی مثل طلا تقویت شود.

اینکه این دی‌کاپلینگ موقتی است یا قرار است ماندگار شود، جزء موضوعات مورد بحث است. اما بدیهی است که اگر دی‌کاپلینگ واقعا وجود داشته باشد، ممکن است کریپتو به صورت یک ابزار مالی مستقل رشد و تکامل پیدا کرده و از ویژگی‌های قبلی (یک دارایی پرریسک و قماری) فاصله گرفته باشد.

دلیل دی‌کاپل شدن بیت کوین چیست؟

از جمله دلایل دی‌کاپلینگ بیت کوین می‌توان به این موارد اشاره کرد: ترکیب تأثیرات مختلف اقتصاد کلان، تکامل ساختار بازار و تحقق چشم‌اندازهای گذشته افراد معتقد به کریپتو.

در رابطه با شرایط بازارها، در اوایل آوریل 2025 شاخص نزدک تنها طی یک هفته، سقوط 10 درصدی را تجربه کرد که دلیل اصلی آن، صحبت‌های ترامپ راجع به تعرفه‌های جدید و ترس از شرایط اقتصادی کلان بود. معمولاً پس از چنین ریزش‌هایی، شاهد ریزش بازار کریپتو هستیم. اما این بار بیت کوین مقاومت کرد و حتی یک صعود جزئی داشت.

تحلیلگران هم متوجه این شرایط شدند. در همان هفته ریزش بازار سهام، بیت کوین 1.29 درصد صعود داشت. چنین شرایطی تصادفی نیست بلکه نشان می‌دهد که واکنش کریپتو در قبال سطح ریسک پذیری در بازارهای سنتی تعدیل شده است.

یک نظریه این است که حالا سرمایه‌گذاران سازمانی بیت کوین را به عنوان پوششی برای شرایط اقتصاد کلان می‌بینند – دارایی که می‌توان هنگام افول بازارهای فیات آن را نگه داشت. ETFها باعث ورود سرمایه‌های جدید به بازارهای کریپتو شدند و در عین حال هنوز مشارکت سرمایه‌گذاران خرد محدودتر است (که این موضوع می‌تواند نشان دهنده پتانسیل صعود بیشتر در آینده باشد).

یکسری عوامل ساختاری هم در این زمینه نقش دارند. حالا مقدار روزافزونی بیت کوین در سیستم‌های ذخیره سرد طولانی مدت نگه داشته می‌شوند که چنین رویکردی می‌تواند باعث کاهش فشار فروش در هنگام ترس و وحشت سرمایه‌گذاران شود. در عین حال، داده‌های مربوط به همبستگی از تحلیل‌های درون زنجیره‌ای، تضعیف رابطه بیت کوین با بازار سهام به خصوص سهام تکنولوژی را نشان می‌دهند.

موارد ذکر شده هنوز نمی‌توانند تأیید کننده دی‌کاپلینگ کامل باشند اما سیگنالی قوی هستند.

آیا دی‌کاپلینگ برای کریپتو نشانه خوبی است؟

پاسخ مختصر این سوال "بله" است.

دی‌کاپلینگ یا همان جدا شدن بیت کوین از بازارهای سنتی می‌تواند پدیده‌ای انقلابی باشد. سالیان سال، کریپتو فرزند چموش اقتصاد محسوب می‌شد. این بازار دارای ریسک و سود زیاد بوده و کاملاً وابسته به بازار سهام بود. ریزش نزدک، ریزش کریپتو را هم به همراه داشت.

دی‌کاپلینگ کریپتو می‌تواند نشان دهنده تغییر نقش بیت کوین و تبدیل شدن آن به یک دارایی مستقل، بالغ و قابل اطمینان‌تر باشد.

در صورت تداوم این روند، جایگاه بیت کوین به عنوان یک دارایی کلان مثل طلا تقویت خواهد شد. در نتیجه سرمایه‌گذاران راه جدیدی برای تنوع بخشی به پورتفولیوی خودشان دارند بدون اینکه نیاز به نگرانی راجع به شرایط بازار بورس و وال استریت داشته باشند.

مؤسسات و شرکت‌ها هم می‌توانند باعث ماندگاری بیشتر این دی‌کاپلینگ شوند. برای مثال اگر هنگام ریزش سهم‌ها بیت کوین عملکرد قوی خودش را حفظ کند، امکان جذب سرمایه طولانی مدت به بازار کریپتو وجود دارد. در نتیجه به مرور زمان نقدینگی قوی‌تر، زیرساخت کریپتو بهتر و نوسان آن کمتر خواهد شد.

آیا واقعاً دی‌کاپلینگ در حال رخ دادن است؟

برخی علایم دی‌کاپلینگ که وجود آنها می‌تواند اطمینان بیشتری نسبت به این موضوع ایجاد کند، عبارتند از:

1. وابستگی کم ماندگار بین بیت کوین و شاخص‌های مهم از جمله نزدک و S&P 500برای چندین هفته یا چندین ماه.
2. قدرت عمل بیت کوین هنگام ریسک گریز شدن سرمایه‌گذاران از جمله هنگام افزایش نرخ بهره، فشار فروش یا بی ثباتی اقتصادی.
3. افزایش قیمت طلا همزمان با صعودی شدن یا ماندگار بودن قیمت بیت کوین هم می‌تواند یک سرنخ باشد؛ ممکن است سرمایه‌گذاران جذب هر دوی این دارایی‌ها به عنوان دارایی‌هایی امن شده باشند.
4. سرازیر شدن سرمایه به سمت ETFهای بیت کوینی آنی حتی زمانی که علاقه سرمایه‌گذاران به بازارهای سنتی کم شده باشد.
5. داده‌های درون زنجیره‌ای نشان دهنده انباشت توسط هولدرهای بلند مدت هستند و همزمان نوسان کوتاه مدت کم است.
6. کمتر شدن ریزش‌های شدید هنگام شدت گرفتن فروش سهام
7. گزارشات سازمانی یا تحلیلگران کلان مهم به بیت کوین به عنوان یک دارایی غیر وابسته اشاره می‌کنند.

مشاهده سه الی چهار مورد از این موارد به صورت همزمان می‌تواند یک سیگنال دی‌کاپلینگ باشد.

جمع بندی

می‌توان گفت که در حال حاضر این سیگنال‌ها را داریم. مقاومت بیت کوین هنگام پول بک بازار بورس در آوریل 2025، پرایس اکشن پایدار و در نظر گرفتن این ارز دیجیتال به عنوان یک دارایی پوششی همگی باعث جلب توجه چشمگیر نسبت به این دارایی شده‌اند. با این حال، نباید در قضاوت عجله کرد. یک کندل سبز یا یک هفته بد برای سهام، به تنهایی نمی‌تواند تأییدی برای دی‌کاپلینگ در کریپتو باشد. تأیید چنین تحولی مستلزم تکرار یکسری الگو در سیکل‌های بازار، داده‌ها و شرایط اقتصاد کلان است.