روش‌های مختلفی برای ارزیابی ارزش یک بلاک چین وجود دارد؛ از جمله کل ارزش قفل شده در بلاک چین یا تنزیل جریان نقدی. روش پرطرفدار بعدی یعنی ارزش قابل استخراج تحقق یافته در سال 2025 در جامعه کریپتو بحث‌های زیادی را به همراه داشته است. در این مطلب توضیح می‌دهیم که REV (Realized Extractable Value) چیست، چطور اندازه گیری می‌شود و آیا می‌تواند معیار خوبی برای ارزیابی ارزش بلاک چین‌ها باشد یا خیر.

نکات کلیدی

• ارزش قابل استخراج تحقق یافته (REV) سود واقعی را بر اساس استراتژی‌های MEVمحاسبه می‌کند از جمله کارمزد اعتبارسنج.
• REVشاخص بحث برانگیزی است چون روزبروز بیشتر به عنوان یک ابزار تعیین ارزش از آن استفاده می‌شود در حالی که در ابتدا به عنوان یک ابزار اندازه گیری طراحی شده بود – نه برای پیش بینی ارزش طولانی مدت.
• بزرگ بودن مقدار REVمی‌تواند نشان دهنده ناکارآمدی، فعالیت‌های دلالی یا زیرساخت ناقص باشد نه قدرت اقتصادی پایدار.
• باید REVرا با در نظر گرفتن شرایط و در کنار سایر فریم ورک‌های تعیین ارزش ارزیابی کرد چون هیچ معیار واحدی نمی‌تواند ارزش بلاک چین را به شکل کامل مشخص کند.

ارزش قابل استخراج تحقق یافته چیست؟

ارزش قابل استخراج تحقق یافته (REV) معیاری است که از آن برای اندازه گیری کل مبلغ پرداختی کاربران به یک بلاک چین استفاده می‌شود. این مبلغ نشان دهنده کل ارزش واقعی استخراج شده از فرصت‌های MEV است؛ نه ارزش استخراج شده از تنها یک فرصت MEV.

تعریف MEV: MEV یا حداکثر ارزش قابل استخراج که گاهی به آن ارزش قابل استخراج توسط ماینر هم گفته می‌شود، نشان دهنده حداکثر مبلغی است که ماینرها یا اعتبارسنج‌های یک شبکه می‌توانند به دست آورند (با مرتب کردن و تنظیم ترتیب تراکنش‌هایی که منتظر تأیید هستند).

REV نشان دهنده «ارزش قابل استخراج تحقق یافته» است و از آن برای اندازه گیری کل مبلغی استفاده می‌شود که کاربران به یک بلاک چین پرداخت کرده‌اند. در واقع REV حاصل جمع MEV استخراج شده و کل کارمزدهای شبکه است.

REV شامل فاکتورهایی از دنیای واقعی است که بر سودآوری استراتژی‌های MEV اثرگذار هستند. از جمله:

• شرایط شبکه
• کارمزدهای اولویت پرداخت شده به ماینرها/اعتبارسنج‌ها
• هزینه‌های تراکنش
• هزینه‌های گس

در واقع:

REV = سود MEV + سود به دست آمده توسط ماینرها/اعتبارسنج‌ها

REV = سود (سود MEV منهای هزینه‌ها (کارمزدهای معاملاتی اکسچنج/کارمزدهای وام فلش)) + سود اعتبارسنج (کارمزدهای اولویت تراکنش + کارمزدهای گس)

برای مثال، نگاهی داریم به حمله ساندویچی MEV. در حمله ساندویچی، جستجوگر A یک تراکنش را قبل و پس از تراکنش کاربری دیگر درج می‌کند تا به سود برسد. این یک فرصت MEV است.

فرض کنید چند جستجوگر در حال رقابت برای دستیابی به یک فرصت یکسان هستند. اعتبارسنج باید تصمیم بگیرد که کدامیک از آنها به این فرصت دست پیدا می‌کنند.

بنابراین، جستجوگر A برای اینکه تراکنش صرفاً با کارمزد گس اجرا شود، مبلغ بیشتری را برای اعتبارسنج ارسال می‌کند. می‌توان این کار را نوعی پرداخت رشوه از طرف جستجوگر A تلقی کرد تا مطمئن شود که اعتبارسنج‌ها تراکنش او را قبل از سایر تراکنش‌ها درج می‌کنند. اگر جستجوگر A این فرصت را برنده شود، سود MEV را به دست آورده است.

REV شامل رشوه پرداختی به اعتبارسنج (کارمزد گس + مبلغ پیشنهادی) و سود به دست آمده توسط جستجوگر A (فرصت MEV) است. این مثال را در تصویر بالا مشاهده می‌کنید.

مقایسه REV و MEV

MEV شامل هر فرصت سودآوری است که یک نفر با مرتب کرن، درج یا سانسور تراکنش‌ها یا بلاک‌ها به دست می‌آورد، بدون اینکه پروتکل یا اپلیکیشن را هک کرده و یا قوانین آن را نقض کند.

جستجوگرها با استفاده از استراتژی‌های هوشمندانه چنین فرصت‌هایی را فراهم می‌کنند. البته آنها محدود به نمونه‌های کلاسیکی مثل روش ساندویچ یا آربیتراتژ نیستند بلکه می‌توانند از روش‌های جدیدی استفاده کنند که توسط ساختار خود سیستم شکل می‌گیرند.

برای درک کامل REV لازم است که با چرخه عمر یک تراکنش MEV در بلاک چین آشنا باشید. جستجوگر شخصی (معمولاً یک ربات) است که فرصت‌های MEV سودآور را شناسایی می‌کند (مثل آربیتراتژ، لیکویید شدن‌ها، حملات ساندویچ).

پس از اینکه جستجوگر برای بهره بردن از این فرصت یک تراکنش ایجاد می‌کند، باید آن را در بلاکی از بلاک چین ثبت کند. یک اعتبارسنج در ازای دریافت کارمزد، این فرصت را انتخاب می‌کند. در این سناریو دو کارمزد وجود دارد: هزینه اجرای واقعی تراکنش و هزینه قرار دادن تراکنش در یک بلاک.

فرض کنید که یک محصول یا سرویس بسیار پرطرفدار دارید (فضای بلاک) اما تعداد آن محدود است. اگر کار یک مشتری را بپذیرید (تراکنش) انجام آن برای شما هزینه خواهد داشت (هزینه اجرای تراکنش). اما تعداد مشتریان شما از حد قابل مدیریت بیشتر است (چندین جستجوگر برای یک فرصت MEV در رقابت هستند). اگر شخصی خواستار این محصول یا سرویس است (قرار دادن در بلاک)، باید کارمزد اولویت (هزینه درج تراکنش در بلاک) را بپردازد.

پرداخت شده به اعتبارسنج برای اجرای تراکنش است. بسیاری از افراد، این مفهوم را معادل با هزینه متحمل شده توسط کاربران می‌دانند چون معمولاً هزینه MEV را کاربران پرداخت می‌کنند و در واقع، جستجوگرها خود کاربران هستند (که هزینه فضای بلاک را پرداخت می‌کنند).

چرا REV معیار بحث برانگیزی است؟

مقاله "اندازه گیری ارزش قابل استخراج تحقق یافته" که سال 2021 منتشر شد، اولین مرجع جامع و رسمی راجع به مفهوم REV است. در سال‌های اخیر این مفهوم توجه زیادی جلب کرده و باعث ایجاد بحث‌های زیادی در شبکه X شده است.

از نظر عده‌ای، REV برای ارزش گذاری دارایی‌های L1 معیار خوبی نیست و باید کنار گذاشته شود.

سایر سوالات مطرح شده عبارتند از:

• آیا REVمی‌تواند عاملی برای تعیین ارزش لایه 1 باشد؟
• آیا REVبهترین روش اندازه گیری ارزش انباشته شده برای یک توکن L1 است؟
• آیا بلاک چین معادل با تنزیل جریان نقدی (DCF) است؟

به تدریج، REV باعث ایجاد بحث‌هایی درباره این موضوع شده که چه چیزی بلاک چین‌ها را ارزشمند می‌کند؟

افرادی که REV را به عنوان یک ابزار ارزش گذاری قبول دارند، معتقدند که این معیار منعکس کننده تراکم اقتصادی یک بلاک چین است – جریان نقدینگی واقعی (عمدتاً دلاری) که توسط فعالیت‌هایی مثل تریدینگ، لیکویید شدن‌ها و آربیتراتژ ایجاد می‌شود.

اما منتقدان بر این باورند که REV نمی‌تواند نماینده خوبی برای ارزش طولانی مدت باشد چون اغلب در زمان‌هایی مثل دوره حباب میم کوین یا نوسان شدید، جهش پیدا می‌کند. عده‌ای بر این باورند که زنجیره‌هایی مثل بیت کوین (که در طراحی آنها، REV صفر است) هنوز هم بسیار ارزشمند محسوب می‌شوند.

آیا باید از REV برای تعیین ارزش بلاک چین‌ها استفاده کنیم؟

در واقعیت، بحث ارزش گذاری (نه فقط برای بلاک چین‌ها) موضوع بحث برانگیزی است. سرمایه گذاران زیادی از REV برای تعیین ارزش یک بلاک چین استفاده می‌کنند اما در این حالت، دلیل اصلی ایجاد REV نادیده گرفته می‌شود. در واقع REV به این دلیل ساخته شده که به علت ماهیت رو به رشد و غیرقابل پیش بینی روش‌های استخراج، ارزیابی دقیق MEV کار سختی است.

هنگام ارزیابی REV به عنوان یک معیار ارزش گذاری، باید ملاحظات مختلفی را مد نظر داشت:

• زیرساخت MEVبالغ – از جمله مزایده‌های جریان نقدینگی (OFA) و متوالی سازی مخصوص اپلیکیشن (ASS)  - می‌تواند ارزش قابل استخراج را فشرده کرده و کارمزدها را به سمت صفر سوق دهد. در چنین محیط‌هایی، ممکن است REV بالا نشان دهنده ناکارآمدی باشد نه قدرت اقتصادی.
• MEVدرونی سازی شده در لایه اپلیکیشن (از طریق ASS) می‌تواند باعث شود که REV سطح بلاک چین کمتر به نظر برسد؛ حتی زمانی که فعالیت اقتصادی قوی است.
• بیشتر فرصت‌های MEVبه شدت رقابتی هستند. در واقعیت، اغلب مواقع چندین جستجوگر از طریق پرداخت گس بیشتر یا تلاش‌های اسپم برای backrun، برای دستیابی به یک فرصت در رقابت هستند. در چنین مواقعی، ممکن است باز هم ماینرها یا اعتبارسنج‌ها از کارمزد گس به سود برسند حتی وقتی هیچ MEV استخراج نمی‌شود. بعلاوه، معمولاً جستجوگرها یکسری تست موسوم به بررسی قبل پرواز (بررسی‌های درون زنجیره‌ای) انجام می‌دهند که احتمال شکست خوردن آنها وجود دارد.

آخرین نکته که در مقاله اصلی REV هم به آن اشاره شده، یک نقطه ضعف کلیدی را نشان می‌دهد: REV تلاش‌های شکست خورده، بازبینی‌های پیش از پرواز یا ضرر ناشی از کارمزد گس برای استراتژی‌های MEV غیرسودآور را مد نظر قرار نمی‌دهد. چنین هزینه‌هایی برای جستجوگرها اهمیت زیادی دارند اما در REV منعکس نشده‌اند.

جمع بندی

REV ابزاری برای اندازه گیری دقیق‌تر فعالیت MEV در یک بلاک چین است. پیش از اینکه صرفاً به خاطر REV یک پروژه روی آن سرمایه گذاری کنید، حتماً با روش محاسبه این معیار و ارتباط آن با ویژگی‌های بنیادی پروژه‌ها آشنا باشید. چون علیرغم اینکه قطعاً REV بی فایده نیست، اما روش‌های زیادی برای ارزش گذاری یک بلاک چین وجود دارد که هر کدام می‌توانند بسته به شرایط و زمینه، اطلاعات مهم خاصی را تأمین کنند.